Розлади харчової поведінки (РХП) – це серйозні захворювання, які впливають як на фізичне, так і психічне здоров’я. Як проявляється розлад харчової поведінки? Вони включають проблеми з тим, як ви думаєте про їжу, вагу і форму, а також відмовою від прийому їжі або навпаки переїданням.
Види РХП
Що відноситься до РХП? Є кілька видів цієї патології.
- Нервова анорексія: характеризується серйозним обмеженням прийому їжі, сильним страхом набрати вагу та спотворить тіло. Люди з нервовою анорексією часто мають серйозний дефіцит ваги та ознаки неправильного харчування, такі як випадання волосся, аменорея, гіпотермія.
- Нервова булімія: характеризується епізодами переїдання, що повторюються, з наступною неадекватною компенсаторною поведінкою, таким як блювання, використання послаблюючих засобів, надмірні фізичні навантаження. Люди з нервовою булімією зазвичай мають нормальну або злегка підвищену вагу, можуть мати фізичні ушкодження, такі як ерозія зубів, запалення слинних залоз, зневоднення.
- Компульсивне переїдання: характеризується частими епізодами переїдання без неадекватної компенсаторної поведінки. Люди з компульсивним переїданням зазвичай мають надмірну вагу чи ожиріння, ознаки психологічного розладу, такі як депресія, тривога чи низька самооцінка.
- Уникнення та обмеження прийому їжі: характеризується відсутністю інтересу до їжі або стійкою відразою до неї, що призводить до недостатнього або вибіркового харчування. Люди з цим розладом можуть мати нормальну, низьку або велику вагу, ознаки дефіциту поживних речовин, такі як анемія, остеопороз, затримка росту.
Жінки частіше страждають від цього захворювання, яке, зазвичай, виникає у підлітковому віці і часто супроводжується депресією, тривогами, зловживанням наркотиками.
Симптоми
Поширеними симптомами розладів харчової поведінки є наступні.
- Надмірні фізичні навантаження.
- Походи в туалет одразу після їжі.
- Прийом сечогінних, проносних таблеток.
- Депресія.
- Карієс.
Залежно від того, чи страждає людина на анорексію чи булімію, у неї також будуть виявлятися інші симптоми РХП, характерні для кожного з них.
Причини
Точні причини невідомі, однак деякими факторами ризику є надмірна турбота про бажану фігуру, спотворене уявлення про власне тіло, певні культурні чи соціальні уявлення про красу, надмірний перфекціонізм та низька самооцінка.
Чи можна їх запобігти?
Не існує надійного способу запобігти цьому захворюванню, оскільки воно багатофакторне і залежать від взаємодії багатьох чинників. Однак є деякі заходи, які можуть допомогти зменшити ризик або сприяти ранньому виявленню розлади харчової поведінки у дітей.
Деякі з цих заходів.
- Пропагуйте здорове та збалансоване харчування без обмежувальних дієт та непотрібних заборон.
- Пропагуйте здорову самооцінку, не ґрунтуючи особисту цінність на вазі чи зовнішньому вигляді.
- Уникайте коментарів та критики з приводу вашої власної чи чужої ваги, фігури, їжі.
- Просвітлюйте ризики, наслідки розладів харчової поведінки, розвінчуйте міфи, хибні уявлення про них.
- Будьте уважні до можливих ознак, симптомів у себе, своїх близьких і якнайшвидше зверніться за професійною допомогою, якщо є підозра на проблему.
Ці заходи можуть допомогти створити більш безпечне та здорове середовище для запобігання або боротьби з захворюванням.
Переваги лікування
У цих випадках дуже важливе термінове лікування РХП за комплексним планом, що включає психотерапію та постійне спостереження. У тяжких випадках хворих необхідно госпіталізувати до спеціалізованого центру для лікування.
Психологічна терапія розладів харчової поведінки допомогти подолати такі розлади харчової поведінки, як булімія, ожиріння, компульсивне переїдання тощо. Вона передбачає періодичні консультації з психологом, а тривалість терапії може тривати від кількох місяців до років.
Звернення до професіоналів за допомогою допомагають в наступному.
- Нормалізувати режим харчування, досягнути здорової ваги.
- Замінити шкідливі звички здоровими.
- Навчитися контролювати те, що ви їсте, свій настрій.
- Розвивати навички вирішення проблем.
- Вивчити здорові способи впоратися зі стресовими ситуаціями.
- Поліпшить свої стосунки з друзями, рідними.
- Поліпшити свій настрій.
В будь-якому випадку при виявленні ознак РХП варто звернутися до спеціаліста, щоб зупинити перебіг хвороби ще на ранній стадії.
Види терапії
Лікування може складатися з комбінації різних видів терапії.
- Когнітивно-поведінкова терапія. Вона фокусується на поведінці, думках, почуттях, пов’язаних з проблемою. Допомагаючи вам розвинути здорову харчову поведінку, вона допомагає розпізнавати, змінювати спотворені думки, які спричиняють розлад.
- Сімейна терапія. Під час лікування члени вашої сім’ї навчаються допомагати вам відновити здоровий спосіб харчування, досягти здорової ваги, доки ви не зможете робити це самостійно. Ця терапія може бути особливо корисною для батьків, які навчаються, як допомогти підлітку.
- Когнітивно-поведінкова групова терапія. Вона складається із зустрічей із психологом, іншими людьми, у яких діагностовано таке ж захворювання.
Так, РЗХ – це хвороба, яка потребує лікування, і важливо діагностувати її на ранніх стадіях. Своєчасне звернення за допомогою посприяє швидкому вирішенню проблеми, допоможе навчитися контролювати симптоми, відновити здорові звички харчування.
Більше актуальної інформації читайте в рубриці Красота та Здоров’я на нашому порталі.